Invloed van langdurige stress op je lichaam

Wat doet dit met jou?

Wat doet langdurige stress met je lichaam?

Hoeveel ballen moet jij in de lucht houden? Hoelang houd jij dit nog vol? Hoe reageert jouw lichaam hierop? Een psychosomatisch fysiotherapeut kan helpen bij langdurige stress.

Wanneer de ballen in de lucht alleen maar toenemen, kan het zijn dat er sprake is van aanhoudende stress. Soms is het heel duidelijk één stressfactor, soms kan het ook veroorzaakt worden door meerdere factoren. Het is niet altijd makkelijk antwoord te geven op de vraag: “heb je last van stress?”. Stress is een woord dat steeds vaker in de mond wordt genomen. Maar wat is nu stress? En is dit altijd ‘fout’?

Nee, stress is niet altijd fout. Sterker nog, het is gezond dat wij op sommige momenten stress ervaren. Alleen moet dit niet te lang duren.

Een psychosomatisch fysiotherapeut ziet vaak mensen die lichamelijke klachten hebben ten gevolgen van chronische stress. De kennis hierover wordt door onze psychosomatisch fysiotherapeut in dit blog met jou gedeeld.

Hoe werkt stress in ons lichaam?

Bij een stressvolle situatie worden twee systemen in werking gezet.

Het eerste systeem, ook wel het sympathische zenuwstelsel genoemd, zorgt voor alertheid in ons lichaam. Dit brengt ons in staat om te vechten of te vluchten, we worden klaar gestoomd voor actie. Adrenaline heet het hormoon dat wordt geactiveerd. Misschien herken je dat ook wel: je spieren spannen aan, je hartslag gaat omhoog, je gaat sneller ademen. Daarbij verwijden onze pupillen en wordt het bloed onttrokken aan onze organen en wordt naar onze spieren gestuurd. Dit systeem is heel functioneel. Als er een leeuw achter ons blijkt te staan is het fijn dat we direct in actie kunnen komen. Wanneer blijkt dat er sprake is van loos alarm kan ons lichaam weer ontspannen.

Het tweede systeem gaat in werking wanneer wij daadwerkelijk die leeuw blijven zien. De hypofyse, een kliertje in de hersenen ter grootte van een erwt, zet onze bijnierschors aan. De bijnierschors zorgt voor het hormoon cortisol dat aangemaakt wordt wanneer stress aanhoudt. Het is nuttig wanneer we langer moeten vechten of vluchten dan we hadden gedacht. Er komt dan langer en meer energie vrij om deze stressvolle situatie voor een langere tijd aan te kunnen. Echter wanneer er geen einde komt aan deze stressvolle periode, blijft het lichaam cortisol aanmaken. Dit kan ons uitputten. We staan namelijk het grootste gedeelte van de tijd aan.

  • Lichamelijke pijnklachten bij aanhoudende stress

Wat kan stress veroorzaken?

Stress heeft verschillende oorzaken. Vaak zie je dat het een combinatie van verschillende factoren is. Een aantal van deze factoren kunnen zijn:

  • Werkdruk;
  • Gepest worden;
  • Tentamens;
  • De lat voor jezelf hoog leggen of deze kan ook voor jou hoog gelegd worden door ouders, partner en/of werkgever;
  • Altijd voor een ander willen zorgen ten kosten van jezelf;
  • Mantelzorg;
  • Het verliezen van een naaste;
  • To do lijstjes.

Kom in beweging bij chronische stress

Wat doet chronische stress met de rest van ons lichaam?

  • Het immuunsysteem
    Cortisol (het langdurige stresshormoon) moet ergens vandaan worden gehaald en dat doet het lichaam door het immuunsysteem op een lager pitje te zetten. Dit betekent dat ons lichaam ons minder goed kan beschermen tegen andere ziektes.
  • Hart en vaten
    Een continu verhoogde hartslag en bloeddruk kunnen op den duur zorgen voor hart- en vaatziekten.
  • Een slechter geheugen en moeite met leren
    De hippocampus is een hersengebied dat ervoor zorgt dat wij kunnen leren en onthouden. Door cortisol wordt dit hersengebied steeds kleiner en worden deze taken moeilijker. Naast deze taken remt de hippocampus normaal gesproken ook de aanmaak van cortisol, maar deze rem is er nu minder.
  • Verminderde interesse, empathie en concentratie
    Naast de hippocampus worden ook twee andere hersengebieden aangetast doordat de rem op cortisol weg is. Dit zijn de prefrontale cortex en de gyrus cinguli, de hersengebieden die invloed hebben op sociaal gedrag, empathie, concentratie en initiatief.

Hoe kan het dat de een gevoeliger is voor stress dan de ander?

  • Het kan genetisch bepaald zijn.
  • Het kan ontstaan tijdens een zwangerschap. Is de moeder ontspannen zwanger en kan ze in alle rust genieten van het zwanger zijn? Of zijn er veel prikkels en omstandigheden, waardoor de moeder veel stressfactoren meedraagt? Dit kan over worden gedragen op het kind.
  • De jeugd is zeer bepalend hoe gevoelig iemand later voor stress is. Een veilige, ontspannen thuissituatie heeft een positiever effect op het kind dan een situatie met huiselijk geweld en/of verslaving van een van de ouders.

Chronische stress sloopt je lichaam

Bij chronische stress zijn we verleerd om na een periode van stress weer te ontspannen. Je lichaam staat dag en nacht aan. Dit kan zorgen voor lichamelijke klachten zoals vermoeidheid, pijnklachten, een benauwd gevoel, hoofdpijn, duizeligheid en moeite met concentreren.

Het lichaam is opgebrand. Dit hangt samen met een burn-out, angst en depressie. Hierdoor slaap je minder goed, heb je geen zin in de dag, voel je jezelf somber en kan je last hebben van een opgejaagd gevoel.

Een psychosomatisch fysiotherapeut kan je helpen bij langdurige stress

Chronische stress heeft op veel manieren een negatieve invloed op het lichaam, zowel mentaal als fysiek. Een psychosomatisch fysiotherapeut is gespecialiseerd in de wisselwerking tussen het brein en lichamelijke klachten.

Een aantal adviezen die jou mogelijk al een handje kunnen helpen:

  1. Kom in beweging
    Bewegen maakt endorfines vrij, een gelukshormoon dat een positieve invloed heeft op het stresshormoon. Zoek een vorm van bewegen die bij jou past. Het zal niet makkelijk zijn, maar het zal je wel goed doen. Runningtherapie is een effectieve therapievorm bij chronische stress.
  2. Zorg voor een dag en nacht ritme
    Zet in de ochtend een wekker en probeer rond dezelfde tijd je bed weer in te kruipen in de avond.
  3. Deel je zorgen met je omgeving
    Het uitspreken van je zorgen met je omgeving blijkt een positief effect te hebben op hoe je je voelt. Je staat er even niet alleen voor.
  4. Zoek een moment van ontspanning
    Ja makkelijk gezegd: ontspanning zoeken. Maar dit hoeft niet iets groots te zijn. Juist de kleine momenten op een dag zijn zo ontzettend belangrijk. Een kop van je favoriete thee, meezingen op je lievelingslied of een dansje op een lekker nummertje op de radio.
Henriëtte van Gaal

Heb jij lichamelijke klachten door aanhoudende stress? Samen met jou gaat zij kijken naar wat jij nodig hebt. Elk verhaal is uniek en daarom is elke behandeling afgestemd op jouw verhaal en behoeften. Bij vragen over bovenstaande informatie, kom gerust met ons in contact. Praktijk Fysio Zeeland biedt fysiotherapie in regio Uden.