Heb ik last van lipoedeem?

Mijn benen voelen zo zwaar

Heb jij last van zware of pijnlijke armen of benen? Heb jij snel blauwe plekken of een huid die er walnootachtig uitziet? Hebben jouw armen of benen een afwijkende vorm of verschillen jouw boven- en onderlichaam tot wel twee of drie kledingmaten? Of heb jij van de huisarts te horen gekregen dat jij lipoedeem hebt? Dan vertelt de oedeemfysiotherapeut jou hier graag meer over.

Wat is lipoedeem?

Lipoedeem is een pijnlijke, chronische aandoening waarbij de aanmaak van het vetweefsel en de afvoer van vocht zijn verstoord. Hierdoor hopen vet en vocht zich op in de weefsels onder de huid.

Wat is herkenbaar bij lipoedeem?

  • Het komt meestal voor op de heupen, bovenbenen en knieën. Soms ook rond de enkels. De armen kunnen ook zijn aangedaan, maar dit komt minder vaak voor.
  • Herkenbaar is dat de afwijkende vetverdeling aan beide kanten zit.
  • De huid kan variëren van een zachte huid en minimale verandering van het figuur tot een huid die er walnootachtig uitziet.
  • De benen kunnen soms een sterk afwijkende vorm hebben, alsof iemand bijvoorbeeld een gevoerde rijbroek aanheeft.
  • De kleding van het boven- en onderlichaam kunnen wel twee tot drie maten verschillen.

Ontstaan van lipoedeem

De precieze oorzaak van lipoedeem is nog onduidelijk. Hoe lipoedeem ontstaat is dus niet bekend, maar we weten wel een aantal feiten over lipoedeem.

  • Het komt vrijwel uitsluitend bij vrouwen voor.
  • Vaak begint of verergert lipoedeem bij een hormoonwisseling, bijvoorbeeld in de puberteit, na een zwangerschap of bij de overgang.
  • Soms kan een aandoening, zoals een schildklierafwijking een rol spelen.
  • Het is geen gevolg van teveel eten, maar overgewicht lijkt het proces wel te versnellen.
  • Erfelijke factoren kunnen een rol spelen.
  • Er blijkt bij lipoedeem vaak sprake te zijn van een verminderde spierkracht. Het ondersteunende bindweefsel is slapper, waardoor banden van enkels, voeten en knieën zwak zijn. Dit kan negatieve gevolgen hebben voor een juiste of optimale houding.

Voelen jouw benen zo zwaar of lijken ze steeds meer de vorm van een walnoot aan te nemen?

Veelvoorkomende klachten

Lipoedeem kan leiden tot vervelende, lichamelijke klachten. We hebben de meest voorkomende klachten op een rij gezet.

  • Een moe en zwaar gevoel in de benen.
  • Pijn in de benen.
  • Cellulitis (sinaasappelhuid).
  • Snel blauwe plekken.
  • Problemen bij het lopen (door schurende huid).
  • De voeten en tenen zijn vrijwel altijd onaangedaan.
  • Koud gevoel aan de onderbenen.

Weet jij zeker dat het lipoedeem is?

Een goede diagnose is de eerste stap naar een goede behandeling. Laat je goed informeren en overtuig jezelf ervan dat er goed onderzoek heeft plaatsgevonden, voordat je te horen krijgt dat je lipoedeem hebt. Aangezien het ontstaan van lipoedeem niet kan worden voorkomen, zal de behandeling mede gericht zijn op factoren die lipoedeem negatief beïnvloeden.

Hulp van een oedeemfysiotherapeut

Heb jij de diagnose lipoedeem? Een oedeemfysiotherapeut kan jou helpen. Hij of zij is een specialist binnen de fysiotherapie en richt zich op het afvoeren van vocht, ook wel (lymf)oedeem genoemd. De volgende stappen worden doorlopen samen met de oedeemfysiotherapeut.

Stap 1: Voorkom en verminder overgewicht. Toename van vet op de plaatsen van lipoedeem zal door een dieet niet meer verdwijnen. Volg bij overgewicht een dieet om toename te voorkomen. Bij een normaal lichaamsgewicht heeft afvallen geen effect op het lipoedeem.

Stap 2: Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Sport en beweging stimuleren de vochtafvoer. Wandelen, zwemmen en beweegoefeningen (onder deskundige begeleiding) zijn heel geschikt. Een trainingsprogramma in de praktijk kan hierbij helpen.

Stap 3: Draag overdag zo nodig een aangemeten therapeutische elastische kous (TEK), vaak steunkous genoemd. Deze kous gaat extra vochtvorming tegen en bevordert de afvoer van vocht.

Stap 4: Als er naast het lipoedeem ook vocht (oedeem) in de benen of armen aanwezig is, dan kan soms aanvullende therapie worden gegeven zoals manuele lymfedrainage of intensieve verbandtherapie gevolgd door het dragen van aangemeten steunkousen. De behandeling dient alleen op goede indicatie plaats te vinden.

Stap 5: Medicijnen hebben geen enkel effect. Ook het gebruik van allerlei apparaten om overtollig vet en cellulitis te behandelen is zinloos.

Stap 6: In sommige gevallen kan psychosociale hulp bijdragen aan het veranderen van een negatief zelfbeeld, zodat mensen zich beter in hun vel kunnen gaan voelen.

Stap 7: Langdurige begeleiding om te kijken of een behandelplan effectief is, is raadzaam. Dit kan zowel gebeuren door een arts en/of een oedeemfysiotherapeut.

Naomi van Els - Weerts

Praktijk Fysiotherapie Zeeland staat voor u klaar!

De behandeling van (lip)oedeem vindt plaats door een gespecialiseerd fysiotherapeut. Naomi is binnen onze praktijk gespecialiseerd in oedeemfysiotherapie. Heb jij naar aanleiding van dit blog over lipoedeem nog een vraag of herken jij je in het verhaal en wil jij meer weten? Kom met ons in contact, wij helpen je graag!